Een witlofschotel luidde 2,5 jaar geleden hun vriendschap in. Sinds vorig jaar de tweede lockdown een feit werd, eten ze bijna wekelijks met elkaar: Jan Bolhuis (83), de man die ‘water nog laat aanbranden’ en Nina Hoiting (37), die sinds drie jaar restaurant De groene stoel bestiert. ‘Met Nina bespreek ik dingen die ik zelfs niet aan mijn dochter vertel.’
Wat hun vriendschap tekent, is misschien wel de verjaardag van Nina vorig jaar.
‘Je krijgt een ketting van mij’, zei Jan.
Waarop Nina antwoordde: ‘Ik draag geen sieraden, Jan. Dat weet je wel hè. Ook die van jou niet.’
Ze lachte erbij. Jan lachte terug en haalde zijn schouders op. Niet uit onverschilligheid of gelatenheid, maar omdat hij al lang wist dat deze gift weinig meer behoefde dan simpelweg te worden ontvangen door de juiste persoon.
Wie dat moest zijn, hij had geen idee, al die jaren dat de ketting thuis lag te versloffen. Hij had het sieraad zelfgemaakt in de jaren dat hij nog als goudsmid werkte; een zilveren sieraad met daaraan een matabia: een steen met een parelmoeren laagje, gemaakt door slakken en bedoeld hun huisje mee af te dekken. ‘Pas toen ik Nina leerde kennen, wist ik: de ketting moet naar haar.’
Witlofschotel
Ze ontmoetten elkaar voor het eerst zo’n 2,5 jaar geleden, tijdens een bingoavond van Omapost en Oma’s Soep in restaurant De groene stoel in Groningen waar Nina eigenaar van is. Jan, nogal uithuizig van aard, schoof blijmoedig aan die avond, bingode er lustig op los en maakte, zoals altijd, praatjes met de andere aanwezigen. Zo ook met Nina, met wie het gelijk klikte. In de weken die volgden stapte Jan steeds vaker op vrijdag De groene stoel binnen voor een afhaalmaaltijd. Nina: ‘Toen heb ik een keer gezegd: zullen we volgende week anders samen eten?’
De twee beklonken hun vriendschap boven een dampende witlofschotel. Jan, die naar eigen zeggen ‘water nog laat aanbranden’, had zich door de kok van De groente stoel een recept laten influisteren en verraste Nina die avond met een maaltijd die met recht een feestdis genoemd mag worden. ‘Hij had heel erg zijn best gedaan’, zegt Nina. ‘Drie gangen, drie sterren.’ En daarna op de bank Lang leve de liefde kijken op SBS6. Nina: ‘Zo’n heerlijk tenenkrommend programma waarin mensen met elkaar daten en dan na één uur zeggen: ik hou van je.’
Doorvragen
Wat begon met af en toe samen eten, leidde tijdens de tweede lockdown tot een wekelijks diner op woensdagavond: voor hen beiden een fijne onderbreking van de stille coronaweken. Het televisierepertoire werd uitgebreid met First Dates en op avonden waarop er geen scherm aan te pas kwam, maakten Jan en Nina wandelingen door de stad, speelden potjes Rummikub of dansten door zijn woonkamer op Freedom van Boney M.
Maar favoriete activiteit is toch wel het eindeloos kletsen, over alles wat het leven ze aanreikt: Jans voorliefde voor de baritonsaxofoon; het verlies zijn vrouw vier jaar geleden; Nina’s ervaringen met het runnen van een restaurant in tijden van een pandemie en de gedeelde smart van de maatregelen. ‘Met Nina heb ik het over dingen die ik zelf niet aan mijn dochter vertel’, zegt Jan. ‘Dat komt ook omdat ik doorvraag’, denkt Nina. ‘Daar voelde ik gelijk ook wel de ruimte voor.’ En zag ze eerst nog vooral de vrolijke Jan, al gauw kwamen er meer laagjes bij. ‘Je werd steeds opener’, zegt ze. ‘Ook over moeilijke periodes in je leven.’
Dakloze
Jan is dankbaar voor mensen als Nina in zijn leven, benadrukt hij. ‘Ik voel me bij haar op mijn gemak. En ze leert me dingen.’ Neem de keer dat ze samen op straat liepen, langs een dakloze stadgenoot. Nina: ‘Jan had daar best een hard oordeel over. Zo van: “Niemand in Nederland hoeft dakloos te zijn.” Toen heb ik gezegd: “Elke dakloze heeft een verhaal, niemand kiest ervoor om op straat te lezen.”’ Jan knikt. ‘Sinds jij dat tegen me hebt gezegd, geef ik altijd wat.’
En geven, dat doet hij graag, weet Nina. Iets te graag soms, misschien. Ze schiet in de lach. ‘Ik heb een paar keer iets aangewezen in de kast, gewoon om te zeggen dat ik het mooi vond.’ Het gevolg: de twee blauwe theekopjes en een borrelglaasje uit Jans militaire dienst zijn nu onderdeel van haar servies – er was geen weigeren aan. Net als bij de ketting, die een ereplek heeft gekregen aan een rek in de woonkamer waar allerlei foto’s aan hangen die Nina dierbaar zijn.
Afwasverbod
Hoewel de frequentie van de bezoekjes de laatste tijd weer wat is afgenomen, onder meer omdat de deuren van De groene stoel na de gedwongen Covid-stilte eindelijk weer volop geopend zijn, zien zij en Jan elkaar nog geregeld. ‘Zeker tijdens de lockdown waren onze avonden een lichtpuntje’, zegt ze. ‘Ik woon alleen, dat viel best wel zwaar. Maar met Jan is het altijd gezellig en liefdevol.’
Bijkomend voordeel is dat Jan niet alleen geen water meer laat aanbranden, maar zich bovendien heeft ontwikkeld tot een uitermate bekwame thuiskok. Over de vaat wil nog weleens discussie ontstaan: aan Jans aanrecht geen afwashulp. ‘Het is me geloof ik één keer gelukt’, zegt Nina lachend. En inderdaad, beaamt Jan: een gast zet je niet aan de afwas. Die geef je een bakje eten mee naar huis.